Poprawa stężenia lipidów w ciągu 20 lat w populacji Stanów Zjednoczonych – badanie NHANES

Hyattsville, Maryland. Nowe dane ze Stanów Zjednoczonych sugerują korzystny trend zmian stężenia lipidów na przestrzeni minionych dwóch dekad [1]. Dane te pochodzą z trzech reprezentatywnych dla populacji amerykańskiej badań: National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) przeprowadzonych w latach 1988–2010.

Prezentowane wyniki opublikowano 17 października 2012 roku na łamach Journal of the American Medical Association. Wykazano spadek stężenia całkowitego cholesterolu o 10 mg/dl w ciągu 22-letniego okresu obserwacji, spadek cholesterolu LDL o 13 mg/dl i wzrost stężenia HDL o 2 mg/dl. Stężenie triglicerydów zostało obniżone o 8 mg/dl w czasie całego okresu badania, mimo początkowego wzrostu w pierwszych latach obserwacji.

Jeden z współautorów badania – dr Brian Kit (Centers for Disease Control and Prevention, Hyattsville, Maryland) powiedział heartwire, że „dopingujące” było stwierdzenie spadku stężenia cholesterolu LDL i wzrostu HDL w populacji ogólnej, nawet u osób, które nie przyjmowały leków. Dr Brian Kit zasugerował trzy czynniki, które mogły przyczynić się do takich zmian: spadek liczby osób palących tytoń, obniżenie spożycia tłuszczów trans, a także wzrost liczby pacjentów przyjmujących statyny.

Dr Brian Kit jednak zauważył, że publikacje poszczególnych wyników badania NHANES pokazywały wzrost liczby otyłych osób w tym samym 22-letnim okresie. Powiedział również: „W tej publikacji wykazano, że stężenie cholesterolu w pewnym sensie korelowało z otyłością: otyli mieli niższe stężenie cholesterolu HDL i wyższe stężenie triglicerydów”.

„Wciąż jednak przed nami długa droga”.

Komentując wyniki badania dla heartwire, dr Roger Blumenthal powiedział, że nie wszystkie informacje były pozytywne. Dr Roger Blumenthal powiedział: „Niestety, średni wskaźnik BMI i poziom aktywności fizycznej u dorosłych nie są tak korzystne. Możliwe, że miało to wpływ na wzrost średniego dopasowanego do wieku stężenia triglicerydów u kobiet i mężczyzn między 1988 a 2002 rokiem”. Zauważył również, że dopasowane do wieku średnie stężenie cholesterolu LDL u dorosłych na poziomie 116 mg/dl pod koniec badania nadal było powyżej optymalnego poziomu 100 mg/dl. „Wciąż jednak przed nami długa droga zanim osiągniemy cele wyznaczone przez AHA na rok 2020. Z niecierpliwością czekamy, czy w wynikach kolejnych badań NHANES zostaną potwierdzone korzystne trendy”.

Stężenia lipidów dopasowane do wieku w latach 1988–2010

Badacze przyjrzeli się również trendom osobno wśród kobiet i mężczyzn. Okazało się, że mimo iż w latach 1988–1994 i 1999–2002 mężczyźni mieli niższe stężenie cholesterolu LDL niż kobiety, w latach 2007–2010 nie stwierdzono żadnej różnicy w zależności od płci.

Od 1988 r. do 2010 r. zaobserwowano także wzrost odsetka dorosłych przyjmujących leki hipolipemizujące (z 3,4% w latach 1988–1994, poprzez 9,3% w latach 1999–2002 do 15,5% w latach 2007–2010). Wśród kobiet i mężczyzn powyżej 50. roku życia stwierdzono wzrost odsetka stosujących te leki aż do 35%.

Korzystne trendy w stężeniu lipidów wykazano także pośród dorosłych niestosujących leków hipolipemizujących; uzyskali oni podobne spadki większości frakcji lipidowych jak w populacji ogólnej.

Autorzy stwierdzili, że podczas gdy redukcja spożycia tłuszczów nasyconych i wzrost przyjmowania statyn może w pewnym stopniu odpowiadać za pozytywne zmiany, to „nieprawdopodobne jest, by takie zmiany stężeń lipidów były skutkiem zmian aktywności fizycznej, otyłości lub spożycia nasyconych tłuszczów”. Zauważyli, że: spożycie tłuszczów nasyconych jako odsetek kalorii nie spadło między 1999 a 2008 rokiem; w latach 1998–2008 stwierdzono niewielki wzrost poziomu aktywności fizycznej u dorosłych; odsetek otyłych dorosłych pozostaje na wysokim poziomie – blisko jedna trzecia populacji to osoby otyłe.