Co to jest aterotromboza?

Miażdżyca to proces, w którym dochodzi do przebudowy ścian tętnic wskutek procesu zapalnego wywołanego m.in. odkładaniem się tłuszczów. Zmiany w naczyniach wywołane miażdżycą nazywa się blaszkami miażdżycowymi. Wraz z rozwojem miażdżycy powierzchnia blaszek miażdżycowych zwiększa się, coraz bardziej ograniczając przepływ krwi w naczyniach.

Aterotromboza to zjawisko krzepnięcia krwi na powierzchni uszkodzonych (pękniętych) blaszek miażdżycowych, które powoduje postępujące, często nagłe zwężenie lub zamknięcie naczynia. Zakrzep ogranicza przepływ krwi w uszkodzonej tętnicy, powoduje niedokrwienie i martwicę (zawał) narządu docelowego dla tej tętnicy, np. serca w przypadku tętnicy wieńcowej lub mózgu (udar) w przypadku tętnic domózgowych.

Najważniejsze cechy aterotrombozy to:

• rozsiany charakter zmian – w większym lub mniejszym stopniu zajęte są wszystkie tętnice organizmu
• postępujący przebieg – skokowy przyrost blaszki miażdżycowej po jej pęknięciu i pokryciu organizującą się skrzepliną
• możliwość modyfikacji przebiegu – dzięki zmianie trybu życia, stosowanej farmakoterapii i, w wybranych przypadkach, leczeniu zabiegowemu można spowolnić przebieg choroby.

Wśród przyczyn aterotrombozy wymienia się m.in. nikotynizm, podwyższone ciśnienie tętnicze, cukrzycę i zaburzenia lipidowe. Prewencja i leczenie aterotrombozy jest omawiana w kolejnych materiałach Instytutu Aterotrombozy.

Kliniczna manifestacja miażdżycy i aterotrombozy może być różna i zależy od tego, które tętnice organizmu są uszkodzone w największym stopniu. Zależy również od szybkości narastania zmian i stopnia upośledzenia przeływu krwi przez naczynie – nagłe i całkowite zamknięcie naczynia zawsze powoduje zawał narządu docelowego, powolnie narastające zwężenie objawia się początkowo niedostatecznym ukrwieniem narządu w trakcie zwiększonego zapotrzebowania na tlen i substancje odżywcze (np. bóle dławicowe w trakcie wysiłku fizycznego).

Opracowanie:

Prof. dr hab. med. Edward Franek

Dr med. Alicja Milczarczyk

Prof. dr hab med. Krystyna Widecka

Lek. med. Maria Referowska

Lek. med. Paweł Lewandowski

Dr hab. med. Paweł Zagożdżon

Prof. dr hab. med. Andrzej Budaj

Prof. dr hab. med. Krzysztof J. Filipiak

Dr med. Jarosław Pniewski

Dr med. Andrzej Cacko